Κέντρο Λογοθεραπείας Καλαμαριά

Διαταραχές που αναλαμβάνονται...

•           Φωνολογικές διαταραχές.
•           Διαταραχές άρθρωσης.
•           Διαταραχές ροής της ομιλίας (τραυλισμός, ταχυλαλία).
•           Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία, δυσαριθμησία, δυσγραφία, δυσορθογραφία κ.α).
•           Διάσπαση προσοχής, υπερκινητικότητα.
•           Καθυστέρηση ομιλίας και Ειδικές Γλωσσικές Διαταραχές.
•           Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμός).
•           Διάφορα σύνδρομα.
•           Νοητική υστέρηση.

Στάδια της ανάπτυξης της επικοινωνίας και γλώσσας.

Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να υπάρχει μεγάλη απόκλιση από την αναμενόμενη.

            0-6 μηνών

•          Το κλάμα είναι η πρώτη έναρθρη κραυγή και μέσο επικοινωνίας. Διαφέρει ανάλογα με τις ανάγκες του παιδιού (π.χ. πείνα, κούραση, θυμό κτλ.)
•           Παράγει ευχάριστες φωνούλες.
•           Αναζητά την πηγή του ήχου.
•           Παρατηρεί το ανθρώπινο πρόσωπο  και κάνει βλεμματική επαφή.
•           Πειραματίζεται με τους ήχους της γλώσσας και με συλλαβές καθώς και με τη χροιά και την ένταση της φωνής.
          7-12 μηνών

•           Προσπαθεί να μιμηθεί περισσότερους ήχους και επαναλαμβάνει συλλαβές.
•           Προσπαθεί να αλληλεπιδράσει με τον ενήλικα.
•           Κατανοεί το «ναι» και το «όχι».
•           Λέει τις πρώτες του λεξούλες (1-3 λέξεις).
•           Κατανοεί το νόημα των λέξεων που λέει.
•           Γυρίζει στο όνομά του.
•           Κατανοεί απλές εντολές.

            1-2 ετών

• Αναπτύσει το λεξιλόγιό του.
• Ηχολαλεί.
• Απαντάει σε απλές ερωτήσεις.
• Χρησιμοποιεί φράσεις 2 λέξεων
• Στο τέλος του πρώτου έτους έχει εκφραστικό λεξιλόγιο περίπου 50-100 λέξεις.
• Αντιληπτικό λεξιλόγιο περίπου 350 λέξεις, ίσως και περισσότερες.

            2-3 ετών

•            Εκτελεί απλές εντολές.
•            Κάνει απλές ερωτήσεις.
•            Ακούει με ευχαρίστηση παραμύθια.
•            Χρησιμοποιεί μερικά ρήματα και προθέσεις.
•            Χρησιμοποιεί ολοκληρωμένες προτάσεις με άρθρα.

            3-4 ετών

•            Διηγείται γεγονότα.
•            Εκτελεί σύνθετες εντολές.
•            Χρησιμοποιεί προτάσεις 4-5 λέξεων.
•            Συμμετέχει σε συζητήσεις.
•            Έχει επίγνωση για το παρελθόν και το μέλλον.
•            Κατανοεί αντίθετες έννοιες.
•            Χρησιμοποιεί πληθυντικό, προθέσεις και κτητικές αντωνυμίες.

           4-5 ετών

•           Κάνει αναδιήγηση ιστορίας που άκουσε.
•           Χρησιμοποιεί σωστή γραμματική και σύνταξη.
•           Αναφέρεται στο παρελθόν και στο μέλλον.
•           Γνωρίζει τη χρήση αντικειμένων.
•           Έχει πλούσιο εκφραστικό λεξιλόγιο, 900 έως 2000  λέξεων.
•           Έχει καθαρή άρθρωση αν και μπορεί να μην παράγει ακόμη κάποιες ακολουθίες συμπλεγμάτων.

          Έως 7 ετών

•           Πλήρης ανάπτυξη της ομιλίας
•           Σωστή άρθρωση όλων των φωνημάτων και όλων των συμπλεγμάτων.
•           Συμμετέχει σε παιχνίδια που απαιτούν συνεργασία, λήψη αποφάσεων και κανόνες.
•           Ζητά επεξηγήσεις, δίνει διευκρινίσεις και διαπραγματεύεται.

Λίγα λόγια για το καθένα...

 ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ

Δυσκολία ως προς την αντίληψη, την επεξεργασία και την οργάνωση των ήχων σε λέξεις ή μέσα στις λέξεις. Η ομιλία κάποιες φορές μπορεί να μην είναι καταληπτή και μπορεί να μοιάζει με εκείνη μικρότερου παιδιού.

Τα συχνότερα φωνολογικά λάθη μπορεί να είναι:

•           Απλοποιήσεις λέξεων  π.χ. ‘τάτα’ αντί ‘ πατάτα’.
•           Απλοποιήσεις ή απαλοιφή φωνημάτων π.χ. ‘παθί’ αντί ‘σπαθί’ , ‘τένο’ αντί ‘τρένο’ κ.α.
•           Αντικαταστάσεις φωνημάτων π.χ. ‘φάλασσα’ αντί ‘θάλασσα’ , ‘βάσκαλος’ αντί ‘δάσκαλος’, ‘δάρι’ αντι ‘ζάρι’ κ.α.
•           Αντιμεταθέσεις ή αντιστροφές φωνημάτων π.χ. ‘εφέλαντας’ αντί ‘ελέφαντας’ κ.α.

Η φωνολογική διαταραχή μπορεί να συνυπάρχει και με άλλες διαταραχές λόγου και ομιλίας. 

          ΑΡΘΡΩΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ 

Τα άτομα με διαταραχές στην άρθρωση δυσκολεύονται να παράγουν σύγκεκριμένα φωνήματα ή και μια ομάδα φωνημάτων λόγω οργανικών αιτιών που σχετίζονται με τη λειτουργία της άρθρωσης. Μπορεί να συνυπάρχουν προβλήματα στη δομή των οργάνων της άρθρωσης (χείλη, γλώσσα, δόντια, υπερώα, φάρυγγας).

           

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΡΟΗΣ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ   

        Είναι μια διαταραχή επικοινωνίας με δυσχέρια στη ροή της ομιλίας. Μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε στιγμή στην παιδική ηλικία και κυρίως από 2 έως 5 ετών.

        Τα παιδιά κατά τη διάρκεια ανάπτυξης του προφορικού λόγου, είναι λογικό στην αρχή να μην εκφέρουν σωστά και ολοκληρωμένα κάποιες λέξεις ή ακόμη και να τραυλίζουν. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να παρατηρήθει κατά τη διάρκεια του 2^ου και 3^ου έτους. Αυτή η δυσχέρια στη ροή της ομιλίας σύνήθως κρατάει απο μερικές μέρες έως μερικούς μήνες και σταδιακά υποχωρεί. Όμως σε κάποια από αυτά τα παιδιά ο τραυλισμός συνεχίζεται και αντί να μειώνεται χειροτερεύει. Έτσι λοιπόν ο λογοθεραπεύτης θα πρέπει να αξιολογήσει και να διακρίνει έαν πρόκειται για «φυσιολογικές» δυσρυθμίες ή για τραυλισμό.

Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του τραυλισμού είναι:

•           Επαναλήψεις ήχων ,συλλαβών και λέξεων. Π.χ.μ-μ-μ-μήλο ή μη-μήλο, το το βράδυ.
•           Επιμηκύνσεις ήχων. Πχ. θθθθέλω
•           Μπλοκαρίσματα
•           Παύσεις : Έκδηλώνονται μεταξύ των λέξεων και μπορεί να συνοδεύονται από ένταση στους μυς του προσώπου και του λαιμού. Π.χ. «Το παιδί ‹...........›τρώει» .
•           Ατελείς φράσεις. Π.χ. «Πάω στο........»
•           Εμβολές ήχων, συλλαβών, λέξεων. Π.χ. «εεεεε», «μμμμμμ» κ.α.
•           Αναθεωρήσεις: δεν ολόκληρώνει τη λέξη στην οποία ξεκινησε να τραυλίζει και την αντικαθιστά με μια άλλη. Π.χ. «το μμμ(ωρό), το παιδί τρώει».

        Σύμφωνα με μελέτες ο τραυλισμός που αντιμετωπίζεται στην   αρχή της εμφάνισής του θεραπεύεται πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά. Παράλληλα αποφεύγονται οι συναισθηματικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει ο τραυλισμός στην ψυχολογία του παιδιού, στην αυτοπεποίθησή του και στις κοινωνικές συναναστροφές. 

ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

        
Ο όρος αναφέρεται σε μια ομάδα διαταραχών που έχουν επιπτώσεις στην ανάγνωση, τη γραφή και τους μαθηματικούς υπολογισμούς και επηρεάζουν την κατάκτηση των ακαδημαϊκών δεξιοτήτων του παιδιού. Οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες δεν οφείλονται σε συναισθηματικές διαταραχές και ανεπαρκεί σχολικά και περιβαλλοντικά ερεθίσματα. Επίσης το παιδί έχει φυσιολογική ή ακόμα και πάνω από το μέσο όρο νοημοσύνη. Τα είδη των μαθησιακών δυσκολιών περιλαμβάνουν τη δυσλεξία, τη δυσαριθμησία, τη δυσορθογραφία κ.α.

       Η μη έγκαιρη αντιμετώπιση επηρεάζει και άλλους τομείς της ζωής του παιδιού με αποτέλεσμα να συνυπάρχουν συναισθηματικές διαταραχές, αυξημένο άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση και δυσκολίες στη συμπεριφορά.

ΔΙΑΧΥΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

       Είναι νευροαναπτυξιακές διαταραχές και εμφανίζονται από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. Η κλινική εικόνα διαφέρει από παιδί σε παιδί ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Τα άτομα με αυτισμό εμφανίζουν δυσκολίες στη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία. Μπορεί να παρουσιάζουν στερεοτυπικά και επαναλαμβανόμενα μοντέλα δραστηριοτήτων και συμπεριφοράς. Κάποια παιδιά μπορεί να αντιδρούν στις αλλαγές του περιβάλλοντος ή των καθημερινών τους δραστηριοτήτων και δυσκολεύονται στις επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες.

     Η έγκαιρη παρέμβαση στο συμπεριφορικό και γνωστικό τομέα βοηθούν τα παιδιά με αυτισμό να κατακτήσουν δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης, επικοινωνίας και κοινωνικής αλληλεπίδρασης.  Στόχος του λογοθεραπευτή, παράλληλα με την ατομική θεραπεία που παρέχει στο παιδί, είναι να εκπαιδεύει και να υποστηρίζει το γονιό στην εφαρμογή συγκεκριμένων δραστηριοτήτων στο σπίτι.

     ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ 

      Χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην επεξεργασία και την εκμάθηση της γλώσσας με παρεκκλίσεις από την τυπική ανάπτυξη ενός παιδιού, στην κατανόηση, ανάπτυξη και έκφραση του λόγου. Δεν οφείλεται σε απώλεια ακοής, αυτισμό, νοητική στέρηση  ή σε άλλη οργανική πάθηση.

      Υπάρχει καθυστέρηση στην κατάκτηση των αναπτυξιακών και γλωσσικών σταδίων. Ο λόγος του παιδιού είναι περιορισμένος. Πχ. μπορεί να εκφράζεται με πολύ απλές προτάσεις για την ηλικία του ή να χρησιμοποιεί συνέχεια τις ίδιες λέξεις και  φράσεις. Δυσκολίες παρατηρούνται επίσης στους χρόνους του ρήματος π.χ. «Χθες πάμε στη γιαγιά», καθώς συντακτικά και σημασιολογικά λάθη. Συχνά παραλείπει σημαντικά στοιχεία της γλώσσας όπως άρθρα, συνδέσμούς κτλ.  Λόγω της δυσκολίας στην επεξεργασία των πληροφοριών το παιδί μπορεί  να μην κατανοεί πάντα το νόημα κάποιων προτάσεων.  Μπορεί ακόμη να συνυπάρχουν δυσκολίες σε φωνολογικό επίπεδο.  Κατά τη διάρκεια των σχολικών χρόνων μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολίες στην ανάγνωση και τη γραφή.

      Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση είναι πολύ σημαντική στην εξέλιξη των γλωσσικών ικανοτήτων του παιδιού, στην αυτοεκτίμηση του καθώς και στη σχολική απόδοση αργότερα.